ÆХСÆРТÆГ — Æртæ Нартæй иуы – æхсарджын æмæ зонынджын мыггаг Æхсæртæггаты фыдæл, нарты хистæр Уæрхæджы фырт, Æхсары халдих фаззон, йæ кæстæр. Æхсар райгуырд фыццаг кæркуасæны, Æхсæртæг та – дыккаг кæркуасæны, Бонвæрноны скастмæ. Уæрхæг йæ лæппуты райгуырды… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ГÆВЗ — Мæгуырдзинады, мæгуыргæнæг бардуаг. Ис ыл сæрмагонд аргъау. Хуынгæ дæр афтæ кæны «Гæвз». Дыууæ æфсымæры фæйнæ хъæуы цардысты, иу – хъæздыгæй, иннæ та – мæгуырæй. Иу хатт иу стыр бæрæгбоны мæгуыр æфсымæр хъæздыгмæ фæцыд æмæ йын загъта: «Ме фсымæр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ЦЫКУРАЙЫ ФÆРДЫГ — тж. УРС ФÆРДЫГ Нарты кадджыты 1946 азы рауагъды йæ чиныгаразджытæ амонынц: «Зынаргъ дуры мыггаг. Ам: мард æгас кæныны, цæфтæ дзæбæх кæныны тых кæмæ ис, ахæм фæрдыг. Ома, цы курай, уый дæтты». Кадджыты та кадæг «Сослан Бедухайы куыд æрхаста» йы… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БАРАСТЫР — Мæрдты бæсты хицау. Уæлæуыл цыдæриддæр ис, уыимæ удæгас адæм дæр, уыдон сты Стыр Хуыцауы фæрцы. Чи амæлы, уыдон та бахауынц Мæрдты бæстæм, Барастыры дæлбармæ. Барастырмæ стыр бартæ ис. Цалынмæ адæймаг амæла, уæдмæ йын йæ бæстæм фæндаг нæй, куы… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АРВАЙДÆН — Кадджыты, таурæгъты æмæ аргъæутты æвæджиауы айдæн (кæсæн), куы дзы кæсай, уæд, дæм, Дун дунейы, ома, зæххы уæлцъарыл, арвы тыгъдады æмæ дæлзæххы фарастгай фæлтæры цыдæриддæр ис æмæ архайд цæуы, уый чи равдиса, ахæм Арвайдæн ис Нарты Сатанамæ, æмæ … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АЛÆФ — Сохъхъыр уæйыг Æфсæроны хъал фырт. Нартæ Зилахары сарæзтой стыр симд, ахæм симд, æмæ зæхх сæ быны рызти. Симды Нарты гуыппырсартæй иу дæр нæ уыди, – нæдæр Уырызмæг, нæдæр Сослан, нæдæр Батрадз. Алæф сæм хохæй бынмæ касти æмæ загъта: «Цон, æмæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АЦЫРУХС — Хуры чызг. Авд уæйыджы хъан. Нæрæмон Сосланы æртыккаг æмæ фæстаг ус. Авд уæйыджы йын æрхæссын кодтой Мæрдты бæстæйы Дзæнæты бæлас – Аза бæласы сыфтæ ирæды иу хæсæн. Кадæг «Сослан Мæрдты бæсты» йыл фембæлы цуан кæнгæйæ, Уырызмæг ын саг кæм… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БИБЫЦ — Тары кæстæр фырт. Тыхгæнæг ын тых нæ ары, йæ амарынæн фæрæз нæй. Уымæн æмæ йæ тых, йæ ныфс, йæ уд кæм сты, уый ничи зоны. Сослан йæ амарынæн (кадæг «Сослан æмæ Тары фырттæ») сайдæй, æз Сосланы фыййау дæн, зæгъгæ, цынæ фæлтæрæнтæ фæкодта, фæлæ йын … Словарь по этнографии и мифологии осетин
КЪАЛА БÆЛАС — Ахæм дзырдбаст æмбæлы кадджыты, таурæгъты, аргъæутты. «Куыддæр фос фæмидæгæй сты, æмæ æрæнцадысты, афтæ Сохъыр Уæйыг, æхситгæнгæ, йæ уæхскыл къала бæлас, афтæмæй æрбацыди» (кадæг «Уырызмæг æмæ Сохъыр Уæйыг»). Къала бæлас у, æвæццæгæн, æдхих,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
РУЙМОН — Сæгуыт (рæубес) куы ныззайы, уæд, дам, иуварс агæпп кæны æмæ дардæй йæ лæппынмæ æрбакæсы. Йæхи хуызæн куы вæййы, уæд æм æрбацæуы æмæ йын дзидзи бадары. Фæлæ алы хатт афтæ нæ вæййы. Иуæй иу хатт ныййары хилæджы хуызæн цыдæр. Уый хуыйны Руймон.… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
СОХЪЫР УÆЙЫГ — У иуцæстон, цæры Сау хохы рæбын стыр лæгæты, дары фос: фыстæ уæнгуыты йæстæ, йæ цæу та – теуайы йас. Уырызмæг дзы иу далысы къахыл фæхæст. Далыс æй йæ фæдыл фæралас балас кодта, йæ былтæ йын дуртыл фæхоста, уæддæр ын аирвæзти. Фосы фæдыл куыддæр… … Словарь по этнографии и мифологии осетин